تاتار خندان را ساعدی سال 53 در حالی که در زندان ساواک بود نوشت. همان زندانی که به گفتۀ شاملو و دیگران، ساعدی پس از آزاد شدن از آن دیگر آن آدم قبلی نشد و انگار که خلاقیتش پژمرد، خشکید و پرپر شد.
آن‌چه نجدی را -حداقل برای من- متفاوت می‌کند تلاش او برای انتزاع از ماهیت واقعیت است؛ برای رسیدن به خود آن.
جوزف کمبل در کتاب «قدرت اسطوره» به معانی و خاستگاه‌های تمام انواع اسطوره‌ها می‌پردازد. او با مقایسهٔ اساطیر فرهنگ‌های مختلف نشان می‌دهد که اساطیر در فهم برخی بخش‌های جهان‌شمول زندگی مثل عشق و مرگ به ما کمک می‌کنند.
رولان بارت (1915-1980) نظریه‌پرداز فرانسوی است که آثارش جامعه‌شناسی نشانه‌ها، نمادها و بازنمایی‌های جمعی را به بحث می‌گذارد. بارت در کتاب «اسطوره، امروز» به بررسی نشانه‌شناختی ابژه‌های فرهنگ عامه می‌پردازد، ابژه‌هایی مانند استیک و چیپس، کُشتی و حتی صابون و پودر شستشو که در میان فرانسویان شناخته شده‌اند.
اسطوره به مردم کمک می‌کرد که جایگاه‌شان در جهان و سمت‌و‌سوی حقیقی‌شان را پیدا کنند. ما همه می‌خواهیم بدانیم از کجا آمده‌ایم، اما از آنجا که نقاط شروع آغازین‌مان در غبار پیشاتاریخ گم شده است، اسطوره‌هایی دربارۀ اجدادمان ساخته‌ایم که تاریخی نیستند اما کمک می‌کنند نگرش‌های کنونی به محیط پیرامون‌مان، همسایه‌هایمان و آداب و رسوم را تبیین کنیم.
این رمان با الگوها و تکرارهایش و موشکافی درباره‌ی عملکرد خود از تمام زوایای ممکن تبدیل به یک تأمل بسیار کامل درباره‌ی پیری، حافظه و پشیمانی می‌شود.
او اینگونه آغاز می‌کند که «اوایل دهه‌ی پنجاه میلادی، شکسپیر تصمیم به نوشتن نمایشنامه‌ای گرفت که به مشکلی اشاره می‌کرد: چگونه ممکن است جامعه‌ای به‌سامان به جایی برسد که به وسیله‌ی یک دیوانه اداره شود؟»
زندگی در چمن‌زارهای پراکنده، دگرگونی روش زندگی جداگانه و مستقل فردی به سمت روش‌های زندگی مشارکتی را تسریع کرد. این آغاز تولد مفهومی بود که به نام هوش اجتماعی می‌شناسیم، مفهومی که روش تفکر ما را برای همیشه عوض کرد.
«یک آهنگساز ابتدا متهم و تحقیر و سپس دستگیر و کشته شد. همه به خاطر نظم یک ارکستر.»